เกียร์ออโต้ หรือระบบเกียร์อัตโนมัติ เป็นอุปกรณ์ที่ทำหน้าที่ในการเปลี่ยนตำแหน่งเกียร์ให้มีความเหมาะสมกับความเร็วหรือน้ำหนักที่บรรทุก แต่เชื่อว่าหลาย ๆ คนอาจยังไม่รู้ว่าการใช้เกียร์ออโต้ผิดวิธี แม้เพียงเล็กน้อยก็สามารถสร้างความเสียหายร้ายแรงต่อระบบเกียร์ได้เลย! ไม่เพียงเท่านั้นยังส่งผลกระทบถึงประสิทธิภาพในการขับขี่และสภาพของยางรถยนต์ได้ด้วยเช่นกัน
โดยในบทความนี้ เราจะพามาทำความรู้จักกับระบบเกียร์ออโต้ โดยจะพามาดู 5 ข้อห้ามสำคัญในการใช้เกียร์ออโต้ที่หลายคนมักทำพลาดมีอะไรบ้าง? วิธีเปลี่ยนเกียร์ออโต้ ขณะขับ? เกียร์ออโต้มีกี่แบบ? พร้อมทั้งวิธีใช้เกียร์ออโต้อย่างถูกต้องและเหมาะสม เพื่อให้เป็นการขับขี่ที่มีประสิทธิภาพมากที่สุด
เกียร์อัตโนมัติแบบทอร์กคอนเวอร์เตอร์ (Torque Converter) เป็นระบบเกียร์ที่ใช้งานคอนเวอร์เตอร์พร้อมน้ำมันในการส่งถ่ายกำลัง จึงต้องมีการดึงพลังงานจากเครื่องยนต์มาใช้มากกว่าเกียร์ธรรมดา แต่ในปัจจุบันมีการพัฒาให้ดึงกำลังเครื่องยนต์น้อยลง
เกียร์อัตโนมัติแบบซีวีที (Continuously Variable Transmission - CVT) เป็นระบบเกียร์ที่สามารถเปลี่ยนเกียร์ได้อย่างต่อเนื่อง นุ่มนวล และมีประสิทธิภาพในการรักษารอบเครื่องยนต์ ช่วยรักษารอบเครื่องยนต์และประหยัดน้ำมันได้ดีกว่า เมื่อเปลี่ยนเกียร์จะไม่มีอาการกระตุก เพราะมีการคำนวณความเหมาะสมให้ตรงกับความเร็วรอบได้
สำหรับผู้ขับขี่มือใหม่ที่มีคำถามเกี่ยวกับการใช้เกียร์ออโต้ สิ่งที่จะต้องรู้คือสัญลักษณ์เกียร์ออโต้มีอะไรบ้าง? เนื่องจากแต่ละเกียร์จะมีความแตกต่างกัน และมีการใช้งานเฉพาะเจาะจง ซึ่งเราจะพาทุกคนมาทำความรู้จักกับสัญลักษณ์ของเกียร์ออโต้ที่ใช้งานบ่อย ๆ และควรรู้จัก ดังนี้
เกียร์ P (Parking) สำหรับจอดสนิทอยู่กับที่ ซึ่งจะทำการล็อกล้อ ไม่สามารถเคลื่อนที่ได้ ใช้ได้ทั้งช่วงติดไฟแดงนาน ๆ จอดในที่ลาดชัน และจอดสนิท
เกียร์ R (Reverse) สำหรับขับเคลื่อนแบบถอยหลัง ในความเร็วที่ต่ำมาก ซึ่งถูกกำหนดไว้ให้เหมาะสมกับการถอยหลังอย่างปลอดภัย
เกียร์ N (Neutral) เป็นเกียร์ว่างสำหรับจอดรถชั่วคราว โดยไม่ล็อกล้อ แต่จะหยุดการส่งกำลังจากเครื่องยนต์ไปสู่ล้อ เหมาะกับการจอดรถชั่วคราว
เกียร์ D (Drive) สำหรับขับเคลื่อนรถไปข้างหน้า โดยส่งแรงขับเคลื่อนไปยังล้อรถ ซึ่งจะเคลื่อนที่ด้วยความเร็วเริ่มต้นช้าที่สุด เมื่อมีการเหยียบคันเร่ง เกียร์ออโต้จะเปลี่ยนโดยอัตโนมัติ
เกียร์ S (Sport) สำหรับเปลี่ยนอัตราทดเกียร์ให้ช้าลง โดยจะส่งผลทำให้เครื่องยนต์ลากรอบได้มากกว่าปกติ รถยนต์มีกำลังมากขึ้น ซึ่งจะใช้ในช่วงที่ต้องการเร่งแซง
เกียร์ออโต้ เป็นระบบเกียร์ที่สามารถเปลี่ยนได้แบบอัตโนมัติตามความเร็วและแรงบิดของเครื่องยนต์ แต่เชื่อว่าหลาย ๆ คนอาจยังไม่รู้ว่าหากต้องการเปลี่ยนเกียร์ในขณะขับขี่ สามารถทำได้หรือไม่? และมีวิธีทำอย่างไรให้ปลอดภัยและป้องกันความเสี่ยงจากการเกิดอุบัติเหตุ ซึ่งในกรณีที่ต้องการเปลี่ยนเกียร์ออโต้ ขณะขับขี่จะต้องรอให้รถจอดสนิทก่อน เพื่อป้องกันไม่ให้ระบบเกียร์ทำงานผิดพลาด หรือทำให้รถเสียการควบคุม และถือว่าเป็นการเปลี่ยนเกียร์ที่ปลอดภัยมากที่สุด
เนื่องจากการเหยียบคันเร่งลึกกว่าปกติ หรือการคิกดาวน์ ซึ่งเป็นการลดตำแหน่งเกียร์ลงมา 1-2 ระดับ ช่วยเรียกกำลังเครื่องยนต์ให้เพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว แต่การคิกดาวน์บ่อย ๆ ส่งผลทำให้ชิ้นส่วนภายในของห้องเกียร์เกิดการเสียดสีอย่างรุนแรง เพราะแรงบิดที่เพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว จึงควรทำเมื่อจำเป็นเท่านั้น
โดยปกติแล้ว ระบบเกียร์จะถูกหมุนอย่างต่อเนื่องในขณะที่รถเคลื่อนที่ แม้จะอยู่ในตำแหน่ง N ก็ตาม ซึ่งหากปล่อยให้รถไหลจนหยุดวิ่งด้วยการเข้าเกียร์ N บ่อย ๆ จะส่งผลให้ระบบเกียร์หยุดฉีดจ่ายน้ำมัน เกิดการเสียดสีมากกว่าปกติ รวมถึงเกิดความร้อนสะสม ซึ่งปัจจัยเหล่านี้จะส่งผลทำให้เกียร์เสื่อมสภาพเร็วขึ้น
สำหรับใครที่ชอบเปลี่ยนเกียร์ D ไป R หรือเกียร์ R ไป D บ่อย ๆ เพื่อถอยหลังเข้า-ออกอย่างรวดเร็ว บอกเลยว่าเป็นพฤติกรรมที่มีความเสี่ยง มีผลกระทบต่อชุดเกียร์และเพลาขับ ซึ่งจะทำให้อายุการใช้งานของเกียร์สั้นลงด้วยเช่นกัน
การออกตัวแรง กระชาก (เร่งรอบจากเกียร์ว่าง) จนในบางครั้งมีเสียงดังจากล้อที่เสียดสีกับพื้น แม้ว่าจะเป็นวิธีที่ทำให้ออกตัวได้เร็วกว่าเดิม แต่ก็สร้างความเสียหายให้กับทั้งชุดเกียร์ เพลาขับ รวมถึงยางรถยนต์ จึงไม่ควรออกตัวกระชาดด้วยวิธีเร่งเครื่องยนต์รอ ควรออกตัวเบา ๆ เพื่อความปลอดภัยที่มากกว่า!
แม้ว่าเกียร์ P จะช่วยให้รถไม่ไหล แต่การจอดรถไว้บนทางลาดชันไม่ควรใส่เกียร์ P เพียงอย่างเดียว แต่ควรดึงเบรกมือขึ้นจนสุดด้วยเช่นกัน เนื่องจากการใส่เกียร์ P อย่างเดียวจะทำให้สลักเกียร์เกิดความเสียหายจากการรับน้ำหนักของตัวรถ
การขับขี่รถยนต์จะต้องมีสติและระมัดระวังในทุกการเดินทาง และหนึ่งในสิ่งที่ไม่ควรมองข้ามโดยเด็ดขาด นั่นคือการใช้เกียร์ออโต้อย่างถูกวิธี เพราะไม่เพียงแต่ส่งผลต่อระบบเกียร์เท่านั้น แต่ยังส่งผลโดยตรงต่ออายุการใช้งานของยางรถยนต์ และอาจจะต้องมองหา ‘ร้านขายยางใกล้ฉัน’ ก่อนเวลาที่เหมาะสม! แต่หากคุณหลีกเลี่ยงพฤติกรรมเสี่ยงทั้ง 5 ข้อที่เราได้รวบรวมมาได้ ก็จะทำให้ระบบเกียร์สามารถทำงานได้อย่างเต็มประสิทธิภาพ